01/04/2022 - 28/08/2022

Een wereld vol passie, lef en rebellie

Zot van Dimpna
Goossen Van der Weyden, Scènes uit het leven van de heilige Dimpna: de vlucht naar Antwerpen, ca. 1505

Het levensverhaal van de Ierse prinses Dimpna leest als een tragisch sprookje. Na de dood van haar moeder vraagt de koning haar ten huwelijk. Gek van verdriet over het verlies van zijn vrouw ziet hij immers in zijn dochter de perfecte echtgenote. De moedige Dimpna weigert echter zijn aanzoek en neemt de benen richting vasteland. Via omzwervingen komt zij in het Kempische Geel terecht. De koning weet Dimpna op te sporen en onthoofdt eigenhandig zijn rebelse dochter. Haar heldhaftig verzet maakte Dimpna ongekend populair bij het volk waardoor zij niet veel later tot heilige wordt uitgeroepen. Vanaf de hoge middeleeuwen trokken pelgrims massaal naar Geel. Hier wordt Dimpna vereerd als patrones van de geesteszieken. Haar martelaarschap staat aan de oorsprong van de eeuwenlange traditie van zorg, barmhartigheid en naastenliefde. Ook vandaag is Geel bekend voor zijn uitgebreid zorgnetwerk en zijn unieke omgang met psychiatrische patiënten, die thuis bij zijn inwoners worden opgevangen.

Op het hoogtepunt van de Dimpna-cultus creëert Goossen Van der Weyden, kleinzoon van de beroemde Rogier, een uitzonderlijk meesterwerk. Het monumentale altaarstuk is een samenstelling van verschillende individuele taferelen waarin het leven en de marteldood van Dimpna in de verf gezet worden. Het werd geschilderd omstreeks 1505 voor de norbertijnenmonniken van de abdij van Tongerlo, die het onderbrengen op een prominente plaats in hun kerk.

Recent werd het Dimpna-altaarstuk verworden door The Phoebus Foundation. Meer dan drie jaar lang werden de panelen onderworpen aan een uitgebreid restauratieproject. De geschiedenis is immers bikkelhard geweest voor het kunstwerk. In zijn vijfhonderdjarig bestaan werd het meesterwerk versneden, verwaarloosd, gevandaliseerd, gestolen en zelfs vergeten. Een team van The Phoebus Foundation werkte intensief samen met nationale en internationale experts om de schilderijen in hun oorspronkelijke glorie te herstellen. Ontdek welke uitzonderlijke verhalen, eeuwenlang vergeten, zich ontvouwen onder lagen stof en vuil. Een interactieve scenografie dompelt je helemaal onder in de buitengewone wereld van Dimpna.

(c) Luk Monsaert