Met Koen Fillet en Anne Adriaens-Pannier, Spilliaert-experte.

Als eenzame wandelaar in het ochtendgloren van Oostende liet Léon Spilliaert (1881-1946) zich inspireren door de desolate en onheilspellende verlatenheid van de zeedijk. Zijn fascinatie voor ruimtewerking en de expressie van oneindigheid vormden de basis voor de talrijke dijkzichten die Spilliaert tussen 1907 en 1909 creëerde. Met deze werken luidde hij een unieke formele vernieuwing in. Ontdek het beklijvende werk “Kursaal en zeedijk,” dat centraal staat in deze Phoebus Focus aflevering!

Léon Spilliaert, Kursaal en zeedijk, 1908

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Leen Kelchtermans, wetenschappelijk medewerker van The Phoebus Foundation.

Ontdek het verhaal van De ontvoering van Europa door Cornelis Schut, waarin de penseelstreken van de kunstenaar onbewust een verrassende wending voorspelden!

Cornelis Schut, Ontvoering van Europa, ca. 1631-1635

Meer weten? Lees de bijhorende Phoebus Finding!

Met Koen Fillet en Sven Van Dorst, hoofd restauratie bij het atelier van The Phoebus Foundation.

Hoe trager je kijkt, hoe meer je ziet. De fragiele weerspiegeling van een vensterraam in het glas van de vaas. De kristallijnen waterdruppels op de tafel. De zachte gloed van de smeulende lont. De kruisspin tussen de blaadjes van de mandarijn. Jan Davidsz. De Heem schildert geen gewoon boeket. Hij brengt ons het universum in een bloemenvaas.

Jan Davidsz. De Heem, Bloemenvaas met vanitassymbolen, ca. 1667-1670

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Naomi Meulemans, projectmedewerker en restaurator moderne en hedendaagse kunst van The Phoebus Foundation.

Wie is de Chileense kunstenaar Roberto Matta, en hoe heeft hij zich ontwikkeld in de kunstwereld? Naomi Meulemans, restaurator en projectmedewerker van The Phoebus Foundation, onthult de fascinerende evolutie van deze invloedrijke figuur van het surrealisme door je mee te nemen achter de verflagen van zijn betoverende kunstwerken!

Roberto Matta, Amorfe figuren (onder daglicht), 1940
Roberto Matta, Amorfe figuren (onder uv-belichting), 1940

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en kunsthistorica Dr. Wendy Wauters.

In de collectie van The Phoebus Foundation bevindt zich een zonderling tafereel met de al even zonderlinge titel Hoofdenbakker. Bevroren in de actie houdt een bakkersknecht zijn kapmes omhoog om met een welgemikte zwaai de man voor hem te onthoofden. De raadselachtige titel in combinatie met het vreemd ogende tafereel roept heel wat vragen op. Liep er werkelijk een bakker rond die zijn klanten onthoofdde? Voerde de man een schandstraf uit, een vroege variant van plastische chirurgie of is er nog iets anders aan de hand?

Onbekende meester, Hoofdenbakker, ca. 1600-1630
Detail van Hoofdenbakker
Detail van Hoofdenbakker
Detail van Hoofdenbakker

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Dr. Paul Huvenne, kunsthistoricus en voormalig directeur van het KMSKA.

In deze aflevering van Phoebus Focus verkent gastheer Paul Huvenne de wereld van zestiende-eeuwse portretten, terwijl hij de ontwikkelingen en creatieve vernieuwingen binnen dit genre belicht.

Benieuwd naar meer? Ontdek de bijhorende publicatie!

Met Koen Fillet en Dr. Katharina Van Cauteren, stafchef van The Phoebus Foundation Kanselarij.

In deze aflevering van de Phoebus Focus podcast staat Quispe Tito’s ‘Heilige Familie in Nazareth’ centraal. Katharina Van Cauteren verkent samen met Koen Fillet de boeiende verbindingen tussen een schilderij uit een gloednieuwe wereld en een prent uit een veel oudere. Heilige Familie slaat een brug tussen twee culturen, tussen het denken van de jezuïeten en het erfgoed van de Inca’s. Wat volgt, is een verhaal over artistieke en culturele erfenissen.

Diego Quispe Tito, Heilige Familie in Nazareth, ca. 1675
Hiëronymus Wierix, Jezus verzamelt spaanders terwijl Sint-Jozef boomstammen bewerkt en Maria garen windt, ca. 1600
Hiëronymus Wierix, Jezus veegt de vloer terwijl Sint-Jozef een balk splijt en Maria kookt, ca. 1600
Hiëronymus Wierix, Jezus helpt Sint-Jozef bij het zagen terwijl Maria spint, ca. 1600
Amsterdam, Rijksmuseum

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Leen Kelchtermans, wetenschappelijk medewerker van The Phoebus Foundation

Deze podcastaflevering onthult nieuwe inzichten in het leven en werk van de barokcomponist Henricus Liberti, mogelijk gemaakt door het onderzoek van Dr. Leen Kelchtermans naar bewaard gebleven archiefdocumenten.

Antoon Van Dyck, Portret van Henricus Liberti, ca. 1627-1632
Pieter II De Jode naar Antoon Van Dyck, Portret van Henricus Liberti, in: Antoon Van Dyck, Icones Principum Virorum, 1645-1646. Amsterdam, Rijksmuseum

Meer weten? Ontdek de Phoebus Finding

Met Koen Fillet en Dr. Paul Huvenne, kunsthistoricus en voormalig directeur van het KMSKA.

Ontdek de diepgaande betekenis achter de krachtige penseelstreken van Constant Permeke en laat je inspireren door het boeiende verhaal van zijn leven en werk.

Constant Permeke, Het zwarte brood, 1923

Meer weten? Bestel de bijhorende publicatie!

Met Koen Fillet en Dr. Katharina Van Cauteren, stafchef van The Phoebus Foundation Kanselarij.

Het anonieme ‘Meermonster van Tagua Tagua’ uit 1784 geeft, tweehonderdvijftig jaar na datum, als geen ander kunstwerk inzicht in de kracht van het beeld in een krakend tijdsgewricht. Het beest brengt een synthese van driehonderd jaar beeldtraditie. In de kern gaat het terug op middeleeuwse encyclopedieën, maar zijn galante snuit verraadt een 18de-eeuwse identiteit. Sterker nog: het Meermonster blijkt pure politieke propaganda.

Anoniem, Monster uit de lagune van Tagua Tagua, ca. 1784

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Leen Kelchtermans, wetenschappelijk medewerker van The Phoebus Foundation

In deze aflevering duiken we in de fascinerende wereld van barokke zelfportretten. Samen met dr. Leen Kelchtermans ontdekken we meer over de boeiende dynamiek die ontstaat wanneer kunstenaars zowel het model als de maker zijn van een kunstwerk. Verder belichten we waarom ze zichzelf vereeuwigen, en waar ze inspiratie zoeken. Een unieke kijk in de artistieke masterminds van het verleden!

Antoon Van Dyck, Portret van de Antwerpse juwelier Johannes Gansacker, ca. 1619-20
Jan Cossiers, Zelfportret, ca. 1620-27
Johannes Wierix, Portret van Frans Floris, 1572
Antoon Van Dyck en Jacob Neefs, Titelpagina met zelfportret van Antoon Van Dyck, 1645-46
Erasmus II Quellinus, Portret van Jan Philips Van Thielen, ca. 1659-60
David II Tenier, Zelfportrait op vierendertigjarige leeftijd, 1645
Albrecht Dürer, Zelfportret, 1498. Madrid, Museo Nacional del Prado

Meer weten? Bestel de bijhorende publicatie!

Ontdek de betekenis van het zestiende-eeuwse drieluik ‘Sint-Lukas schildert de Madonna’ uit The Phoebus Foundation collectie. Dankzij de restauratie-expertise van Sven Van Dorst en het kunsthistorisch onderzoek van Niels Schalley blijft dit meesterwerk niet langer verborgen in de tijd.

Onbekende meester, Sint-Lukas schildert de Madonna (centraal), Madonna Lactans (links), Biddende benedictijnermonnik (rechts), ca. 1520-1530
Detail van het linkerpaneel
Madonna Lactans
Sint-Lukas schildert de Madonna
Biddende benedictijnermonnik
Onbekende meester, Gesloten triptiek met schedel en bot, ca. 1520-1530

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

De Brusselse schilder Adam Frans Van der Meulen maakte furore aan het hof van de Franse koning Lodewijk XIV. Met de nodige pomp en bravoure legde hij zijn militaire triomfen voor de eeuwigheid vast. Zo ook de intrede van het vorstenpaar in 1667 in het Noord-Franse Douai. In deze Phoebus Focus aflevering brengt dr. Leen Kelchtermans verschillende subtiliteiten en details aan het licht, waardoor nieuwe inzichten over de creatie en betekenis van dit kunstwerk ontrafeld worden.

Adam Frans Van der Meulen, Intrede van Lodewijk XIV en Maria-Theresia in Douai in 1667, na 1667
Antwerpen, The Phoebus Foundation
Detail van de versie in de collectie van The Phoebus Foundation: de ruiters achter de koets
Detail van de versie in de collectie van The Phoebus Foundation: onbekende ruiter
Detail van de versie in de collectie van The Phoebus Foundation: de dames in de koets

Benieuwd naar meer? Lees de Phoebus Finding:

Met Koen Fillet en Katrijn Van Bragt, Collection Consultant van The Phoebus Foundation

Binnen de portretkunst neemt het kinderportret een bijzondere plaats in. De voorstellingen van jongens en meisjes, getooid in rijkelijke kledij en in een statige en serieuze pose, ogen op het eerste zicht soms onopvallend en zelfs bevreemdend maar huizen een bijzonder interessant, vaak emotioneel verhaal. In deze aflevering van Phoebus Focus ontdek je samen met Katrijn Van Bragt alles over de geschiedenis en de evolutie van dit bijzondere portretgenre.

Dirk Bouts (atelier), Maria met Kind in een besloten hof, 1468
Antoon Van Dyck, Portret van Willem II van Oranje, ca. 1631
Jacob Jordaens, Zo d’ouden zongen, zo piepen de jongen, ca. 1640-1645

Meer weten? Lees alles over kinderportretten in het hoofdstuk Forever Young. Kinderen van verf en vernis in het boek Blind Date. Portretten met blikken en blozen.

In deze Phoebus Focus aflevering belicht stafchef van The Phoebus Foundation, Dr. Katharina Van Cauteren, de verschillende betekenissen en motieven achter het schilderij Suzanna en de ouderlingen van de Brusselse kunstenaar Hendrick De Clerck. Met haar expertise in het oeuvre van De Clerck, weet Dr. Van Cauteren als geen ander de kunstenaar alsook zijn werk in diens kunsthistorische en sociale context te plaatsen.

Hendrick De Clerck, Suzanna en de ouderlingen, ca.1625
David Vinckboons, Elegant gezelschap in een paleistuin: allegorie van de vijf zintuigen (detail), ca. 1610-1620

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en kunsthistoricus Peter J.H. Pauwels.

In deze Phoebus Focus aflevering nemen we het oeuvre van Frits Van den Berghe onder de loep. Op basis van de Coming Home. Flemish Art 1880-1930 publicatie, zet kunsthistoricus Peter J.H. Pauwels de opvallend persoonlijke en tegelijkertijd uitdagende stijl van de Gentse kunstenaar in de schijnwerpers.

Frits Van den Berghe, Klein meisje in de tuin, 1909
Frits Van den Berghe, Droom bij wake, 1926
Frits Van den Berghe, De zonneschilder, 1921

Meer weten? Bestel de bijhorende publicatie!

Met Koen Fillet en kunsthistorica Prisca Valkeneers.

Dingen zijn niet altijd wat ze lijken, zoals op het Keukenstilleven met Christus in het huis van Marta en Maria. Mocht de titel onze blik niet leiden, dan leek dit tafereel een banaal stilleven. Pas voor wie aandachtig kijkt, opent het schilderij een hele wereld, zoals blijkt uit deze Phoebus Focus aflevering met kunsthistorica Prisca Valkeneers en Koen Fillet.

Frans Ykens, Keukenstilleven met Christus in het huis van Marta en Maria, ca. 1645

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Dirk Imhof, voormalig conservator bibliotheken en archieven van het Museum Plantin-Moretus in Antwerpen.

In deze Phoebus Focus aflevering schetst dr. Dirk Imhof de context en betekenis van Christoffel Plantijns Biblia Regia op perkament, een van de meest indrukwekkende boekdrukkunst projecten uit de renaissance. Laat je verrassen door het verhaal van deze unieke editie uit The Phoebus Foundation collectie!

Een pagina met Syrisch, Latijn, Grieks en Chaldeeuws uit het Nieuwe Testament. In: Benedictus Arias Montanus, Biblia regia op perkament, Antwerpen (Christoffel Plantijn), 1568-1572
Benedictus Arias Montanus, Biblia Regia op perkament, ingebonden in een achttiende-eeuwse leren band, Antwerpen (Christoffel Plantijn), 1568-1572
Titelpagina van het Nieuwe Testament. In: Benedictus Arias Montanus, Biblia Regia op perkament, Antwerpen (Christoffel Plantijn), 1568-1572
Titelpagina van de Pagnini-bijbel. In: Benedictus Arias Montanus, Biblia Regia op perkament, Antwerpen (Christoffel Plantijn), 1568-1572

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Leen Kelchtermans, wetenschappelijk medewerker van The Phoebus Foundation

Wie is deze jonge dame en door wie is ze zo nauwkeurig afgebeeld? In deze aflevering gaat onderzoeksmedewerker van The Phoebus Foundation, Leen Kelchtermans, het mysterie achter dit zeventiende eeuwse portret ontrafelen. Deze Phoebus Focus aflevering biedt een fascinerend inzicht in de vervlogen werkelijkheid van de jonge dame: hoe ze zich kleedde, volgens welke normen en waarden ze leefde, en wat het anno 1613 betekende om gehuwd te zijn.

Anonieme Antwerpse meester, Portret van een jonge vrouw, 1613

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en kunsthistorica Inge Misschaert

Op het eerste zicht lijkt dit kunstwerk gewoon op een wintertafereel met vrolijke kinderen spelend in de sneeuw, maar bij nader inzien, ontdekken we dat niets is wat het lijkt. In deze aflevering van Phoebus Focus, gaat Koen Fillet in gesprek met kunsthistorica, Inge Misschaert, over de Gentse etser Jules De Bruycker en zijn werk ‘Patershol te Gent’. Van feestelijk plezier tot onrecht, aanklacht en wanhoop, ontdek alles in deze gloednieuwe aflevering!

Jules De Bruycker, Patershol te Gent, ca. 1915

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

In deze aflevering van Phoebus Focus kom je alles te weten over het aards paradijs, politieke propaganda, de aartshertogen Albrecht en Isabella en de tuinen van het Paleis op de Koudenberg. Maar wat hebben ze allemaal met elkaar te maken? Dr. Katharina Van Cauteren, stafchef van The Phoebus Foundation, en Koen Fillet nemen je mee naar de fantasierijke 17de-eeuwse weergave van het paradijs door Hendrick De Clerck en Denijs Van Alsloot. Het schilderij getuigt van een rijkdom aan religieuze, kunstzinnige, maar ook politieke informatie.

het aards paradijs hendrick de clerck
Hendrick De Clerck en Denijs Van Alsloot, Het aards paradijs met de vier elementen, 1613

Meer weten? Bestel de bijhorende publicatie!

Met Koen Fillet en Leen Kelchtermans, wetenschappelijk medewerker van The Phoebus Foundation

In deze aflevering van Phoebus Focus kom je alles te weten over religieuze vrouwen en hun devotie maar ook over katholiek en dynastiek machtsvertoon. Phoebus onderzoeker Leen Kelchtermans en Koen Fillet nemen je mee van de zevende naar de zeventiende eeuw en vertellen hoe Begga, dochter van Itta van Nijvel (ca. 592-652) en Pepijn de Oudere (ca. 580-639), in 1630 aangewezen wordt als stichteres van de bloeiende begijnenbeweging. Rond 1635 penseelde de Vlaamse barokke topper Jacob Jordaens (1593-1678) Heilige Begga, een schilderij dat bulkt van de boeiende verhalen!

Jacob Jordaens, Saint Begga, c.1635

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Timothy De Paepe, directeur van het Museum Vleeshuis.

In deze aflevering pelt Timothy De Paepe de laagjes van een laat-zestiende-eeuws tafereel, al was het een ui. Wie oppervlakkig kijkt, ziet wat de titel van het werk belooft: elegant geklede figuren, feestvierend in een tuin. Maar als doctor in de letterkunde en directeur van het Antwerpse Museum Vleeshuis laat de auteur je kijken met de ogen van een zestiende-eeuwer. Hij neemt je mee naar een wereld van vertier en dans, maar ook van dwaasheid, afgunst en lust.

Omgeving van Joris Hoefnagel, Elegant gezelschap in een tuin, c.1570-1590

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Leen Kelchtermans, wetenschappelijk medewerker van The Phoebus Foundation

Oorlog, onveiligheid, vluchtelingen, economische crisis: het zijn maar enkele verdacht vertrouwd klinkende trefwoorden die de zeventiende eeuw tekenden. Peter Snayers specialiseerde zich in het schilderen van oorlogstaferelen. Naast grote doeken die veldheren verheerlijkten, gaf hij ook de gewone man of vrouw weer, geteisterd door de dagelijkse oorlogsrealiteit. Een overval op reizigers haalt doorgaans niet de geschiedenisboeken. Maar dit thema staat wel centraal in een werk van Snayers waarover deze aflvering van Phoebus Focus gaat. Samen met Koen Fillet laat Phoebus onderzoeker Leen Kelchtermans een vergeten meester en een vergeten stukje geschiedenis weer tot leven komen.

Peter Snayers, Overval op reizigers, c.1640-1650

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Naomi Meulemans, restaurator moderne en hedendaagse kunst van The Phoebus Foundation

Restaurator Naomi Meulemans kijkt mee over de schouder van CoBrA-kunstenaar Karel Appel aan de hand van het werk Vogel uit 1954. Als geen ander kan ze geheimen ontfutselen aan de materialiteit van de verf. De auteur ontleedt Appels schilderij laag na laag. De uitkomst is ietwat ontnuchterend. Waren de CoBrA-kunstenaars wel zo ‘vrij’ als ze zelf graag wilden geloven?

Karel Appel, Vogel, 1954

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Leen Kelchtermans, wetenschappelijk medewerker van The Phoebus Foundation

Het portret van Elisabeth Jordaens mag dan op het eerste zicht een charmant portret lijken, het roept ook veel vragen op. Wie was Elisabeth Jordaens? Wanneer portretteerde haar vader, de beroemde Jacob Jordaens, haar en waarom ziet ze eruit als een boerinnetje?

In deze aflevering neemt Jordaens-experte Leen Kelchtermans je mee op zoektocht en ontdek je samen met haar de verrassende antwoorden op deze vragen!

Jacob Jordaens, Portret van Elisabeth Jordaens, ca. 1637-1645

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet, Sven Van Dorst (Hoofdrestaurator) en Niels Schalley (Project Coördinator) van The Phoebus Foundation

Het leven van de heilige Dimpna leest als een sprookje! Het levensverhaal van deze opmerkelijke heilige spreekt zo tot de verbeelding dat Goossen Van der Weyden (1465-1538), kleinzoon van de beroemde Rogier, een altaarstuk met acht panelen schilderde met op elk paneel een episode uit het leven van Dimpna. Maar niet alleen de iconografie van het meesterwerk is verrassend. Meer dan drie jaar lang werden de panelen onderworpen aan een uitgebreid restauratie door de restauratoren van The Phoebus Foundation. Zij ontdekten nog meer uitzonderlijke verhalen, die eeuwenlang verborgen waren onder lagen stof en vuil. 

In de vierde aflevering van Phoebus Focus ontdek je samen met Sven Van Dorst en Niels Schalley de geheimen van Dimpna en Goossen Van der Weyden.

Wil je de panelen bewonderen met je eigen ogen? Bezoek dan onze Zot Van Dimpna tentoonstelling!

Digitale constructie Altaarstuk met het leven van de heilige Dimpna (1505)

Meer weten? Bestel het Zot van Dimpna boek!

Met Koen Fillet en Hildegard Van de Velde, conservator van het Museum Snijders&Rockoxhuis.

Nog nooit gehoord van Maerten De Vos (1532-1603)? In het zestiende-eeuwse Antwerpen mocht hij dan wel een superster geweest zijn; vandaag is zijn roem een pak minder dan die van bijvoorbeeld Peter Paul Rubens. In deze aflevering laat Hildegard Van de Velde, conservator van het Museum Snijders&Rockoxhuis, je kennis maken met deze getalenteerde superster en gidst ze je doorheen zijn meesterwerk De allegorie van de zeven vrije kunsten.  

Maerten De Vos, De allegorie van de zeven vrije kunsten, ca. 1560-90

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet, Katrijn Van Bragt (Collection Consultant) en Sven Van Dorst (Hoofdrestaurator) van The Phoebus Foundation

De Studie van een jonge vrouw (ca. 1649-1659) van de Brusselse kunstenares Michaelina Wautier lijkt op het eerste gezicht een gewone studie. Niets is minder waar! Een blik in detail en achter de verflagen onthult grote geheimen van deze vergeten belangrijke kunstenares. Niet alleen haar markante leven zelf maar ook het intrigerende werk roept veel vragen op. Wie is de afgebeelde vrouw? Hoe kwam het werk tot stand en wat was de functie ervan? Dankzij recent materiaaltechnisch onderzoek is het mogelijk de schilderes aan het werk te zien. 

In deze tweede aflevering van Phoebus Focus nemen Katrijn Van Bragt en Sven Van Dorst je mee achter de verflagen van Studie van een jonge vrouw en ontdek je de geheimen van een van de meest bijzondere kunstenaressen.

Michaelina Wautier, Studie van een jonge vrouw, ca. 1649-59
Studie van een jonge vrouw’ 180° gedraaid, MA-XRF-scan voor element kwik (Hg)

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!

Met Koen Fillet en Sven Van Dorst, hoofd restauratie bij het atelier van The Phoebus Foundation

In de zeventiende eeuw moet de jezuïet Daniël Seghers een soort popster zijn geweest. Hij werkte samen met Peter Paul Rubens, Cornelis Schut, Gonzales Coques en Erasmus II Quellinus. De hoogste adel schoof aan voor een bloemstuk van hem. Kijken naar zijn werk doet een wereld opengaan. Jaren van doorgedreven en verfrissend materiaaltechnisch onderzoek lichten de sluier tussen heden en verleden op. We kunnen letterlijk meekijken onder de verflagen, over de schouder van de kunstenaar.

In deze eerste aflevering van Phoebus Focus neemt Sven Van Dorst je mee doorheen de wondere bloemenwereld van Daniël Seghers.

Daniël Seghers, Bloemenvaas met rozen, narcissen en tulpen, ca. 1630-40

Meer weten? Bestel de bijhorende Phoebus Focus publicatie!